Een onbekendere bestemming en een absolute off the beaten track bestemming in Panama is Santa Fé. Santa Fé ligt ten noorden van Santiago. Santiago is ook niet de meest interessante stad om te zijn, maar een prima uitvalbasis om naar Santa Fé te gaan. Wat te doen in Santa Fé? Voornamelijk wandelen. De omgeving ligt midden in de bergen en kent een aantal toffe hikes naar (verborgen) watervallen. Je kunt ook in Santa Fé verblijven. Houdt er dan wel rekening mee dat het een klein dorpje is, met maar een paar restaurants.
Wandelen
Om te bepalen welke hike je wilt gaan lopen kan je gebruik maken van de app Footpath en de website www.santafevipservices.shoplinks.to/activitiesblog. Hierop geeft de schrijver ruim 10 activiteiten aan die er in de omgeving te doen zijn. Ook staan er duidelijk beschreven hikes met elk een route die weergegeven wordt in de app Footpath. Het enige dat je moet doen is de app downloaden en middels gebruikersnaam en wachtwoord die op de site staan kan je inloggen. Eenmaal ingelogd kan je via de website meerdere hikes bekijken in de app. Je ziet de afstand, aantal hoogtemeters en de route duidelijk weergegeven. Een ideale manier om tijdens het wandelen je route in de gaten te houden.
De meest bekende hikes zijn El Salto de Bermejo waterfall (10,5 km vanaf het centrum) en is een rondje die je loopt. Een andere is de El Salto hike naar de waterval. Deze heeft de moeilijkheidsgraad van medium tot moeilijk en kost tussen de 6 en 7 uur om te lopen. Alto de Piedra is een hike naar een waterval, waarbij het eerste gedeelte gedaan kan worden met de taxi. De route is 13 kilometer (there and back). De Golondrina watervallen liggen wat buiten Santa Fé en zijn het beste bereikbaar met eigen vervoer. Als je met de bus gaat, laat je dan afzetten bij Parada en el Bongo. Het is een goed onderhouden pad over privé terrein, met een entree van $5.
Alle hikes zijn gratis. Je kunt er voor kiezen om bepaalde hikes in te korten door het eerste gedeelte met de taxi te doen, omdat je hierbij over de weg loopt in plaats van over een wandelpad. Wij kozen voor de Bermejo Waterfall en vonden het een heel toffe hike. De waterval is groot en een beetje verstopt, maar dat maakt het juist zo tof om er te zijn.
Goed om te weten dat in het regenseizoen de paden modderig en glad kunnen zijn. Voornamelijk de grote stenen rondom de watervallen kunnen glad zijn. Het is goed om de weersomstandigheden per dag te bekijken en te beslissen welke wandeling mogelijk is.
Hoe kom je there and back?
Je komt in Santiago door de bus te nemen vanaf David. De bus naar Santiago vertrekt vanaf een andere plek dat het vaste busstation. Loop richting het noord oosten, en dan aan de overkant van de weg, bij de uitrit vertrekken de bussen naar Santiago. Op Maps.me staat de locatie aangegeven (bus to Santiago). De bus kost $9 en doet er 3 uur over. Vanuit Panama stad/ Valle de Anton of Soná vertrekken er ook bussen naar Santiago. Allemaal vrij regelmatig (ongeveer elk half uur).
Santiago zelf heeft een relatief groot busstation. Je kunt hier alle kanten op, dichterbij en verderweg. Je kan overstappen op een bus naar Panama Stad, Soná (naar Santa Catalina), Valle de Anton en David. Als je naar Santa Fé wilt, neem je en witte minibus die elke 30 minuten vertrekt. Het is even zoeken, maar op de pilaren naast de bussen staan de bestemmingen en aan de muur hangen de schema’s met wanneer de bus vertrekt. De bus naar Santa Fé vind je waarschijnlijk achteraan de rij. De rit duurt ongeveer 1,5 uur door prachtig berglandschap en kost $2,90 per persoon. Je komt aan in het kleine centrum van Santa Fé. Visa versa geldt hetzelfde.